Τά κύτταρα τῶν διαφόρων ὀργάνων τοῦ σώματος στήν ἐνήλικη ζωή διατηροῦν σταθερό τόν ἀριθμό τους ὑπό φυσιολογικές συνθῆκες. Ἴσος ἀριθμός γερασμένων κυττάρων πεθαίνουν καθημερινά (διαδικασία ἀπόπτωσης) καί ἀντικαθίστανται μέ νέα κύτταρα πού προκύπτουν μέ κυτταρική διαίρεση (διαδικασία κυτταρικοῦ πολλαπλασιασμοῦ). Κατά τήν διάρκεια τῆς ζωῆς τῶν κυττάρων καί τήν ἐπιτέλεση τῶν πολλαπλῶν λειτουργιῶν τους ἀποβάλλονται ἐπιβλαβῆ προϊόντα πού πρέπει νά ἀπομακρυνθοῦν άπό τό σῶμα.

Τήν λειτουργία τῆς συλλογῆς τῶν ἐπιβλαβῶν κυτταρικῶν προϊόντων καί τοῦ ὑγροῦ μέσα στό ὁποῖο εἶναι διαλελυμένα (λέμφος) τήν ἐπιτελεῖ τό σύστημα τῶν λεμφικῶν ἀγγείων (λεμφαγγείων), τό ὁποῖον ἀποτελεῖται ἀπό ἀναρίθμητα τριχοειδικά ἀγγεῖα πού βρίσκονται στόν χῶρο μεταξύ τῶν κυττάρων. Τά λεμφαγγεῖα παροχετεύουν τήν λέμφο σέ μικρά ὄργανα πού εὑρίσκονται διασκορπισμένα σέ ὁλόκληρο τό σῶμα (λεμφαδένες). Οἱ λεμφαδένες τείνουν νά συγκεντρώνονται σέ ὡρισμένες περιοχές (μασχάλες, βουβωνικές περιοχές, τράχηλος, μεσοθωράκιο) καί ὁ συνολικός ἀριθμός τους ὑπολογίζεται σέ 900 περίπου. Ἀπό ἐκεῖ ἡ λέμφος ὁδεύει πρός τό σύστημα τῶν φλεβῶν καί ἡ περίσσεια ὑγροῦ ἀποβάλλεται μέσῳ τῶν νεφρῶν καί τῶν λοιπῶν ἀπεκκριτικῶν ὀργάνων. Ὁποιαδήποτε βλάβη στήν λειτουργία τῶν λεμφαγγείων (καταστροφή τους ἀπό χειρουργικές ἐπεμβάσεις) ἤ ἀπόφραξή τους (βακτηριακές φλεγμονές,  παρασιτικές λοιμώξεις, νεοπλάσματα) ὁδηγεῖ σέ παθολογική συσσώρευση ὑγροῦ στά μαλακά μόρια καί οἴδημα (λεμφοίδημα).

Ἡ νεοπλασία εἶναι μία κατάσταση κατά τήν ὁποῖα φυσιολογικά κύτταρα ἑνός ὀργάνου τοῦ σώματος μεταπίπτουν σέ μία κατάσταση αὐξημένου πολλαπλασιασμοῦ μέ ἀποτέλεσμα τόν σταδιακό σχηματισμό μίας μάζας (ὄγκου). Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου (καί τήν συσσώρευση νέων μεταλλάξεων), ὡρισμένα ἀπό αὐτά τά νεοπλασματικά κύτταρα ἀποκτοῦν τήν ἱκανότητα νά ἀποσπασθοῦν ἀπό τόν ἀρχικό ὄγκο (πρωτοπαθῆ ἑστία), νά μεταναστεύσουν σέ ἄλλα σημεῖα τοῦ σώματος καί, ἐγκαθιστάμενα ἐκεῖ, νά δημιουργήσουν νέους ὄγκους (κακοήθεις ὄγκοι, μετάσταση). Στήν περίπτωση αὐτή ἡ  μετακίνηση τῶν κυττάρων πραγματοποιεῖται:

  • εἴτε μέσῳ τῆς αἱματικῆς ὁδοῦ (εἴσοδος τῶν καρκινικῶν κυττάρων μέ εἰδικούς μηχανισμούς σέ τριχοειδῆ αἱμοφόρα ἀγγεῖα, μετάσταση σέ ἄλλα ὄργανα)
  • εἴτε μέσῳ τῆς λεμφικῆς ὁδοῦ (εἴσοδος τῶν καρκινικῶν κυττάρων μέ εἰδικούς μηχανισμούς σέ τριχοειδῆ λεμφικά ἀγγεῖα, μεταφορά τους σέ λεμφαδένες, διόγκωση λεμφαδένων). Σέ περίπτωση μεταστάσεως μέσῳ τῆς λεμφικῆς ὁδοῦ, οἱ λεμφαδένες μποροῦν νά παγιδεύσουν καρκινικά κύτταρα πού εὑρίσκονταν στήν λεμφική κυκλοφορία πρίν τήν χειρουργική ἀφαίρεση ἑνός ὄγκου

Ἡ χειρουργική ἀφαίρεση ὅλων τῶν λεμφαδένων τῆς περιοχῆς πού εὑρίσκεται πιό κοντά στήν πρωτοπαθῆ ἑστία (λεμφαδενικός καθαρισμός τῶν ἐπιχωρίων λεμφαδένων), ἐκτός ἀπό τήν ἀπομάκρυνση μίας ἑστίας πιθανῆς μεταστατικῆς νόσου, μᾶς παρέχει πληροφορίες γιά τήν σταδιοποίηση τῆς νόσου καί τόν καθορισμό τῶν περαιτέρω θεραπευτικῶν χειρισμῶν. Σέ πολλές περιπτώσεις ἡ χειρουργική ἀφαίρεση ὅλων τῶν λεμφαδένων μπορεῖ νά συνοδεύεται ἀπό σοβαρές μετεγχειρητικές ἐπιπλοκές, ὅπως π.χ. στήν περίπτωση τοῦ καρκίνου τοῦ μαστοῦ, ὅπου ἡ ἀφαίρεση ὅλων τῶν μασχαλιαίων λεμφαδένων συνδέεται μέ λεμφοίδημα τοῦ σύστοιχου ἄνω ἄκρου, ἀπώλεια αἰσθητικότητος τῆς περιοχῆς, βλάβη τῶν νεύρων τοῦ βραχιονίου πλέγματος, ἄλγος τοῦ σύστοιχου ὤμου καί ἀπώλεια βαθμοῦ τῆς κινητικότητος τοῦ βραχίονος καί τοῦ ὤμου.

Στίς περιπτώσεις πού κατά τήν προεγχειρητική κλινική ἐξέταση εὑρεθοῦν διογκωμένοι λεμφαδένες τῆς μασχάλης (ψηλαφητοί λεμφαδένες), ἤ ἀνευρεθοῦν μεταστάσεις σέ λεμφαδένες μετά ἀπό παρακέντηση, ἐφαρμόζεται κατά τήν χειρουργική ἐπέμβαση τυπικός λεμφαδενικός καθαρισμός τῆς μασχάλης. Στίς γυναῖκες ὅμως πού προεγχειρητικῶς δέν ἀνευρίσκονται διογκωμένοι μασχαλιαῖοι λεμφαδένες, ἐφαρμόζεται μία τακτική πού ὀνομάζεται  βιοψία τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ. Στήν περίπτωση αὐτή, κατά τήν διάρκεια τῆς χειρουργικῆς ἐπεμβάσεως ἀφαιροῦνται καί ἐξετάζονται μέ ταχεῖα βιοψία μόνο ἕνας (ἤ πολύ λίγοι) λεμφαδένες. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17138219

Ἡ τακτική τῆς βιοψίας τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ ἔχει ὡς στόχο τήν ἀποφυγή τοῦ λεμφαδενικοῦ καθαρισμοῦ καί τήν σημαντική μείωση τῶν μετεγχειρητικῶν ἐπιπλοκῶν πού πιθανόν αὐτός συνεπάγεται. http://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2010.28.2491

Ἡ ίδέα τῆς ἀναζήτησης καί βιοψίας τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ βασίζεται στήν παραδοχή ὅτι τά πρῶτα καρκινικά κύτταρα πού μεταναστεύουν ἀπό ἕναν πρωτοπαθῆ ὄγκο μέσῳ τῆς λεμφικῆς κυκλοφορίας, ἐγκαθίστανται ἀρχικά σέ ἕναν συγκεκριμένο λεμφαδένα πρίν προχωρήσουν στούς ἑπόμενους λεμφαδένες τῆς περιοχῆς. Ἡ ὕπαρξη καρκινικῶν κυττάρων στόν λεμφαδένα – φρουρό καθορίζει μέ μεγάλη ἀκρίβεια τήν πιθανότητα παρουσίας καρκινικῶν κυττάρων καί στούς ὑπόλοιπους ἐπιχώριους λεμφαδένες

Παρά τήν καθιέρωση παγκοσμίως τῆς μεθόδου σταδιοποιήσεως τῆς μασχάλης μέ τήν μέθοδο τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ, ὁ ἔλεγχος τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ μέ ταχεῖα βιοψία μπορεῖ νά ἔχει ψευδῶς ἀρνητικό ἀποτέλεσμα σέ ποσοστό 7% – 9%, ἤ νά παρουσιάσει ἐπιφυλακτική διάγνωση μέχρι καί σέ ποσοστό 35% τῶν περιπτώσεων.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17851130

Ἡ ἴδια ἡ διαδικασία τῆς ταχείας βιοψίας μπορεῖ νά ἀλλοιώσει τά ἀποτελέσματα τῆς κανονικῆς βιοψίας. Ἐξάλλου, πρόσφατες ἔγκυρες μελέτες ἔχουν δείξει ὅτι ἐπιπρόσθετοι παράγοντες ὅπως εἶναι ὁ ἀριθμός τῶν ἀνευρεθέντων θετικῶν λεμφαδένων – φρουρῶν, ἡ μικροσκοπική ἔκταση τῆς μεταστατικῆς ἑστίας, ἡ ἱστολογική μέθοδος ἀναζητήσεως τῶν καρκινικῶν κυττάρων, ἡ ἡλικία τῆς ἀσθενοῦς, οἱ χαρακτῆρες τοῦ ὄγκου (πολλαπλές πρωτοπαθεῖς ἑστίες, φλεγμονώδεις καρκῖνοι, καρκίνωμα in-situ), ἡ ὕπαρξη κυήσεως καί ἡ προεγχειρητική χημειοθεραπεία πρέπει νά ληφθοῦν ὑπ΄ ὄψιν προκειμένου νά καθορισθεῖ ἡ καταλληλότερη μέθοδος χειρουργικῆς προσπελάσεως καί ἡ μετεγχειρητική ἀγωγή.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4336761

Τά εὑρήματα αὐτά ἐπίσης ὑποδεικνύουν ὅτι, ἡ μέθοδος βιοψίας τοῦ λεμφαδένα – φρουροῦ (προεγχειρητική ἤ διεγχειρητική βιοψία, κανονική, ταχεῖα ἤ μέ παρακέντηση) πρέπει νά σχεδιάζεται ἀνάλογα μέ τίς ἰδιαίτερες συνθῆκες τῆς κάθε ὀγκολογικῆς περιπτώσεως. Ἡ συζήτησις ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ συνεχίζεται.

http://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2013.54.1177