Ὁ πρωταρχικός σκοπός τοῦ ἐλέγχου τοῦ μαστοῦ εἶναι ἡ διάγνωση καρκινικῶν βλαβῶν σέ στάδιο πού ἡ νόσος εἶναι δυνητικά θεραπεύσιμη, σέ χρονική στιγμή δηλαδή, πού ὁ ὄγκος εἶναι ἐντοπισμένος στόν μαστό καί τά καρκινικά κύτταρα δέν ἔχουν ἀποκτήσει μεταστατική συμπεριφορά. Ἄν καί δέν μποροῦμε νά εἴμαστε βέβαιοι γιά τήν ὕπαρξη ἤ ὄχι συστηματικῶν μικροσκοπικῶν μεταστάσεων κατά τήν στιγμή τῆς διαγνώσεως τῆς νόσου, εἶναι γνωστόν ὅτι τά καλύτερα ποσοστά ἰάσεως παρατηροῦνται σέ γυναῖκες μέ ὄγκους μικροῦ μεγέθους, χωρίς μεταστάσεις στούς λεμφαδένες τῆς μασχάλης. Παρ’ ὅλα αὐτά, τό μέγεθος τοῦ ὄγκου κατά τήν διάγνωση συσχετίζεται σαφῶς μέ καλύτερη ἐπιβίωση ἀκόμη καί στίς ἀσθενεῖς πού ἔχουν θετικούς λεμφαδένες στήν μασχαλιαῖα χώρα.

http://www.current-oncology.com/index.php/oncology/article/view/1043/1026,

http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/screening/breast/healthprofessional

Ἡ μή σωστή ἀξιολόγηση τῶν εὑρημάτων τῆς κλινικῆς ἐξέτασης τοῦ μαστοῦ εἶναι ἡ πρώτη αἰτία καθυστερήσεως τῆς διαγνώσεως τοῦ καρκίνου τοῦ μαστοῦ. Σέ περιπτώσεις καθυστερημένης ἀρχικῆς διαγνώσεως τῆς νόσου παρατηρεῖται μεγαλύτερη πιθανότης ἐμφανίσεως μεταστάσεων μετά τήν χειρουργική ἀντιμετώπιση, παρά τήν χορήγηση συμπληρωματικῶν θεραπειῶν.

Ἡ ἀνατομική θέση τοῦ μαστοῦ στό θωρακικό τοίχωμα, ὅπως καί ὁ σχετικά ἀργός ρυθμός ἐξελίξεως τοῦ καρκίνου τοῦ μαστοῦ (τό ποσοστό κεραυνοβόλων μορφῶν θεωρεῖται μικρότερο τοῦ 2%) μᾶς ἐπιτρέπει τήν προσπάθεια τῆς διάγνωσης καί ἀντιμετώπισης τῆς νόσου στά ἀρχικά στάδια, ὁπότε καί ἡ γυναῖκα ὠφελεῖται στόν μέγιστο βαθμό, μέ πολύ ὑψηλά ποσοστά ἐπιβιώσεως.

Ἡ σωστή ἀξιολόγηση τῶν εὑρημάτων τῆς ψηλάφησης τοῦ μαστοῦ συσχετίζεται μέ τήν ἐμπειρία τοῦ ἰατροῦ πού κάνει τήν κλινική ἐξἐταση. Ἐν τούτοις, ὑπάρχουν περιορισμοί στήν διαγνωστική ἀξία τῆς ἐξέτασης αὐτῆς, ὅταν γίνεται μόνη της.

Ἡ πολυοζώδης μορφολογία τοῦ μαστοῦ περιορίζει σέ μεγάλο βαθμό τήν διαγνωστική ἀκρίβεια τῆς ψηλάφησης. Ἡ ψηλάφηση διάσπαρτων καρκινωμάτων, ὅπως τό λοβιακό διηθητικό καρκίνωμα τοῦ μαστοῦ εἶναι ἰδιαίτερα δύσκολη. Ἄνω τοῦ 90% τῶν ἐνδοπορικῶν καρκινωμάτων τοῦ μαστοῦ εἶναι μή ψηλαφητά.

Τά ἀποτελέσματα διαφόρων μεγάλων ἐργασιῶν, στίς ὁποῖες ἡ ψηλάφηση ἔγινε ἀπό μή ἔμπειρους χειρουργούς μαστοῦ, ἔδειξαν ὅτι τό ποσοστό τῶν ψευδῶς ἀρνητικῶν εὑρημάτων κυμάνθηκε ἀπό 64%- 78%, ἐνῶ ὁ μέσος ὅρος τῶν ὄγκων πού διαγνώσθηκαν μέ μόνη τήν ψηλάφηση ἦταν πάνω ἀπό 2.1 ἑκατοστά (!).

Ἡ ψηλάφηση ἀπό εἰδικά χέρια μπορεῖ νά ἐντοπίσει μικρά καρκινώματα πού βρίσκονται σέ ἐπιφανειακές θέσεις, θεωρεῖται δέ πιό ἀποτελεσματική σέ μικρότερους μαστούς καθώς, ὄγκοι πού βρίσκονται στά βαθύτερα στρώματα τῶν μεγάλων ἤ τῶν πυκνῶν, ἰνοκυστικῶν μαστῶν μπορεῖ νά διαφύγουν, ἀκόμη κι ἄν εἶναι μεγαλύτεροι ἀπό 2 ἑκατοστά.

Μέ σκοπό νά ἐπιτύχουμε τήν μεγαλύτερη δυνατή διαγνωστική ἱκανότητα καί ἀκρίβεια, τά ἀποτελέσματα ἀπό τήν ψηλάφηση τοῦ μαστοῦ πρέπει νά συνδυάζονται μέ εὑρήματα ἀπό ἄλλες μεθόδους ἐλέγχου,

Ἡ συστηματική προσθήκη ὑπερηχογραφήματος στόν μαστογραφικό ἔλεγχο αὐξάνει κατά πολύ τήν εὐαισθησία καί τήν ἀνεύρεση διηθητικῶν ὄγκων ἀρχικοῦ σταδίου

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18224382,

http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=181896

καί μάλιστα σέ γυναῖκες νεώτερες τῶν 49 ἐτῶν,

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26547101

στίς ἡλικίες δηλαδή ἀκριβῶς πού ἀποτυγχάνει σέ μεγάλα ποσοστά ἡ μαστογραφία, ὡς μέθοδος πληθυσμιακοῦ ἐλέγχου. Τά ἀποτελέσματα πολλαπλῶν μελετῶν δείχνουν ὅτι, ἡ προσθήκη ὑπερηχογραφήματος αὐξάνει τήν εὐαισθησία ἀνευρέσεως καρκίνου μαστοῦ σέ γυναῖκες μέ πυκνούς μαστούς περίπου κατά 75% – 80%.

Ἡ ἐπιπλέον εὐαισθησία πού συνεπάγεται ἡ χρήση τοῦ ὑπερηχογραφήματος σημαίνει στήν πράξη ἀνεύρεση 15.9% ἕως 29 % περισσότερων καρκίνων, κυρίως μικροῦ μεγέθους μέ ἀρνητικούς λεμφαδένες, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25329763?dopt=Abstract,

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19890643?dopt=Abstract,

ἤ 3.2 – 3.25 ἐπιπρόσθετους καρκίνους ἀνά 1000 γυναῖκες πού ἐξετάζονται, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο ἀπ’ ὅ, τι ἡ μαστογραφία μόνη της.

http://www.itnonline.com/article/breast-density-inform-2013-and-beyond

Λόγῳ τῆς ἰδιαιτέρως πολύπλοκης ἀνατομίας τοῦ μαστοῦ, ὁ ἔλεγχος ὁλόκληρου τοῦ μαστοῦ μέ ὑπερηχογράφημα (Whole Breast Ultrasound) εἶναι μία ἐξέταση πού ἀπαιτεῖ ἀπόλυτη ἐξειδίκευση καί πολύ χρόνο. Ἡ λεπτομερής ἀπεικόνιση καί διαγνωστική διερεύνηση ὅλων τῶν ἀνατομικῶν δομῶν τοῦ μαστοῦ, δεδομένης τῆς μεγάλης διακριτικῆς ἱκανότητος τοῦ ὑπερηχογραφήματος, πού εἶναι κάτω ἀπό 1 χιλιοστόμετρο, ἀπαιτεῖ τήν ἀφιέρωση τουλάχιστον 30 λεπτῶν γιά τήν ὁλοκλήρωσή της (μέσος ὅρος παγκοσμίως).

Τό μεσοδιάστημα τῶν ἐλέγχων πρέπει νά εἶναι τέτοιο πού νά ἐπιτρέπει τήν διάγνωση τῶν ἐνδιάμεσων ὄγκων (τῶν ὄγκων πού θεωρητικά ξεκινοῦν νά ἀναπτύσσονται μετά τόν τελευταῖο ἔλεγχο τοῦ μαστοῦ), σέ ἀρχικό στάδιο. Βάσει μετρήσεων κυτταροκινητικῆς τῶν ὄγκων τοῦ μαστοῦ, τό ἰδανικό μεσοδιάστημα εἶναι τό ἑξαμηνιαίο.

Στό Ἰατρεῖο «Ὑγίανσις» ἡ κλινική ἐξέταση τοῦ μαστοῦ μέ ὑπερηχογραφική ὑποβοήθηση ἐφαρμόζεται ἀποκλειστικά ἀπό τό 2006.