Ὁ πρωταρχικός σκοπός τῆς χειρουργικῆς τοῦ καρκίνου τοῦ μαστοῦ εἶναι ἡ ἀσφαλής ἐκτομή τοῦ νεοπλασματικοῦ ὄγκου. Μέ τόν ὅρο “ἀσφαλής” ἐννοοῦμε τήν ἀπομάκρυνση ὅλων τῶν νεοπλασματικῶν κυττάρων οὕτως ὥστε ἡ ἀσθενής, μετά τήν χειρουργική ἐπέμβαση νά εἶναι ἐλεύθερη νόσου (disease-free). Ἔχει σήμερα διαπιστωθεῖ ὅτι, προκειμένου νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἀσφαλής ἐκτομή τοῦ ὄγκου, δέν καθίσταται ἀναγκαῖα ἡ ἀφαίρεση ὁλόκληρου τοῦ μαστοῦ, ἀλλά ἀρκεῖ ἡ ἐκτομή τοῦ ὄγκου ὑπό ὡρισμένες προϋποθέσεις.
Ἡ μαστεκτομή εἶναι ἡ χειρουργική ἀφαίρεση ὁλόκληρου τοῦ μαζικοῦ ἀδένα, μέ ἤ χωρίς τό ὑπερκείμενο δέρμα καί τήν θηλή. Ἡ μαστεκτομή σήμερα γίνεται μόνο στίς περιπτώσεις πού δέν μποροῦμε νά έπιτύχουμε ὅρια ἀσφαλοῦς ἐκτομῆς τοῦ ἤ τῶν νεοπλασματικῶν ὄγκων τοῦ μαστοῦ. Εἶναι γιά τίς γυναῖκες μία ἐπέμβαση ἀκρωτηριαστικοῦ χαρακτῆρα καί γι΄αὐτό ἀπαιτεῖται πλήρης ἐνημέρωση τῆς γυναίκας γιά τήν ἀναγκαιότηττα τῆς ἐπεμβάσεως αὐτῆς, ὅπως καί ψυχολογική ὑποστήριξη. Ἡ ἀνάπτυξη ὀγκοπλαστικῶν τεχνικῶν, μεθόδων δηλαδή ἀποκαταστάσεως τοῦ σχήματος καί τῆς μορφῆς τοῦ μαστοῦ μετά τήν ἐπέμβαση, προσφέρει πολύ μεγάλη βοήθεια στόν τομέα τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς αἰσθητικῆς πληρότητος τῶν γυναικῶν.
Ὁ προεγχειρητικός σχεδιασμός ἐξαρτᾶται ἀπό διάφορους παράγοντες:
- ἀπό τό μέγεθος τοῦ ὄγκου καί τήν ἀναλογία: μέγεθους ὄγκου / μέγεθος μαστοῦ
- ἀπό τήν θέση στήν ὁποῖα εὑρίσκεται ὁ ὄγκος
- ἀπό τόν ἀριθμό τῶν ὄγκων καί τήν θέση τους μέσα στόν μαστό
- ἀπό τόν ἱστολογικό τύπο τοῦ ὄγκου
- ἀπό τήν δυνατότητα τῆς ἀσθενοῦς νά ἀκολουθήσει μέ ἀκρίβεια τό πλῆρες πρόγραμμα θεραπείας (μετεγχειρητική χημειοθεραπεία, μετεγχειρητική ἀκτινοθεραπεία)
- ἀπό τίς ἐπιθυμίες τῆς ἀσθενοῦς, ἐφ΄ ὅσον προκύψουν παράγοντες αἰσθητικῆς ἀποκαταστάσεως
- ἀπό τήν ἡλικία καί τήν φυσική κατάσταση τῆς ἀσθενοῦς
Οἱ μέθοδοι πού ἔχουμε στήν διάθεσή μας ὥστε νά ἐπιτύχουμε τήν ἀσφαλῆ ἐκτομή τοῦ νεοπλασματικοῦ ὄγκου εἶναι:
- Εὑρεῖα ὀγκεκτομή
- Ἁπλῆ μαστεκτομή
- Τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή
- Μαστεκτομή μέ Διατήρηση τοῦ Δέρματος
- Μαστεκτομή μέ Διατήρηση τοῦ Δέρματος καί τῆς Θηλῆς
Κατά τήν ἐπέμβαση τῆς εὑρείας ὀγκεκτομῆς ἐπιχειρεῖται ἡ χειρουργική ἀφαίρεση μόνο τοῦ καρκινικοῦ ὄγκου τοῦ μαστοῦ, μαζί μέ μία ζώνη ὑγιοῦς ἱστοῦ περιμετρικά τοῦ ὄγκου (ὅριο ἀσφαλείας). Στήν περίπτωση αὐτή ἀκολουθεῖ ὁπωσδήποτε ὡς συμπληρωματική θεραπεία ἀκτινοθεραπεία τοῦ ὑπολοίπου τμήματος τοῦ μαστοῦ, Ἡ μετεγχειρητική ἀκτινοθεραπεία γίνεται γιά τήν ἀποφυγή ἐμφανίσεως τοπικῆς ὑποτροπῆς τῆς νόσου.
Ἡ χειρουργική ἀφαίρεση πρέπει νά γίνει ἔτσι ὥστε τά χειρουργικά ὅρια νά εἶναι ἐλεύθερα ἀπό νεοπλασματικά κύτταρα. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἐλαχιστοποιεῖται ἡ πιθανότης τοπικῆς ὑποτροπῆς.
Στήν περίπτωση πού ἀνευρίσκονται νεοπλασματικά κύτταρα στά ὅρια ἐκτομῆς, πρέπει νά γίνει εὑρύτερη ἐκτομή. Ἐπανεκτομή λόγῳ ἀνευρέσεως καρκινικῶν ἤ προ-καρκινικῶν ἀλλοιώσεων στά ὅρια τῆς ὀγκεκτομῆς παρατηρεῖται σέ ποσοστό πού φθάνει τό 20% τῶν περιπτώσεων ἄν ἡ ἐκτομή γίνει μέ άνεπαρκές ὅριο ἀσφαλείας. Ὁ λόγος εἶναι ὅτι οἱ ἀλλοιώσεις αὐτές δέν καθίστανται ἀντιληπτές προεγχειρητικά μέ τήν ψηλάφηση, τήν μαστογραφία ἤ τό ὑπερηχογράφημα καί ἀνακαλύπτονται μόνο κατά τήν ἱστολογική ἐξέταση στό μικροσκόπιο.
Ἡ πιθανότης μέ τήν εὑρεῖα ὀγκεκτομή νά δημιουργηθεῖ παραμόρφωση τοῦ μαστοῦ αὐξάνεται:
- Ὅσο μεγαλύτερο εἶναι τό τμῆμα τοῦ μαστοῦ πού ἀφαιρεῖται
- Ὅσο μικρότερος εἶναι ὁ μαστός
- Μέ χειρουργικές τομές στό ἄνω καί ἔσω ἡμιμόριο τοῦ μαστοῦ
Ἡ ὀγκοπλαστική χειρουργική τοῦ μαστοῦ μᾶς δίνει τήν δυνατότητα νά κάνουμε εὑρύτερες ὀγκεκτομές σέ συνδυασμό μέ καλύτερα αἰσθητικά ἀποτελέσματα. Στίς ἐπεμβάσεις αὐτές ἐπιχειροῦμε τήν σύγκλειση τῆς κοιλότητος πού προκύπτει μετά τήν εὑρεῖα ὀγκεκτομή μέ διάφορες τεχνικές, ἔτσι ὥστε νά μήν διαταραχθεῖ τό ἀρχικό σχῆμα καί ἡ μορφή τοῦ μαστοῦ.
Πολύ μεγάλη σημασία ἔχει ὁ προεγχειρητικός σχεδιασμός καί ἡ σωστή τοποθέτηση τῶν χειρουργικῶν τομῶν. Ἐφ᾽ ὅσον ὑπάρχει συμμετοχή τοῦ δέρματος πού εὑρίσκεται πάνω ἀπό τόν ὄγκο, τό τμῆμα αὐτό τοῦ δέρματος πρέπει νά ἀφαιρεῖται μαζί μέ τόν ὄγκο.
Μέ τεχνικές πού περιλαμβάνουν τήν ἀπελευθέρωση καί κινητοποίηση ὑγιοῦς μαζικοῦ ἀδένα καί δέρματος γύρω άπό τήν κοιλότητα πού ἔχει δημιουργηθεῖ, μποροῦμε συνήθως νά ἐξαλείψουμε τήν κοιλότητα αὐτή.
Λαμβάνονται μέτρα προετοιμασίας τοῦ μαστοῦ καί τοῦ χειρουργικοῦ πεδίου γιά τήν ἀκτινοθεραπεία πού συνήθως ἀκολουθεῖ.
Σέ καμμία περίπτωση δέν παρακάμπτουμε την ὀγκολογική ἀσφάλεια τῆς ἀσθενοῦς προκειμένου νά ἐπιτύχουμε μία όγκοπλαστική προσέγγιση.
Ὡς περἰπτωση εὑρεἰας ὀγκεκτομῆς μπορεῖ νά θεωρηθεἰ καί ἡ ἁπλῆ μαστεκτομή. Ἡ ἁπλῆ μαστεκτομή εἶναι ἡ χειρουργική ἐκτομή τοῦ μαστοῦ (τοῦ μαζικοῦ ἀδένα καί τοῦ ὑπερκειμένου δέρματος μέ τήν θηλή) πού δέν συνοδεύεται ἀπό χειρισμούς ἐκτομῆς τῶν λεμφαδένων τῆς μασχάλης. Ὁ προσεκτικός προεγχειρητικός σχεδιασμός, ἀκόμη καί ἄν δέν προγραμματίζεται ἀνακατασκευή τοῦ μαστοῦ εἶναι πολύ σημαντικός, διότι σκοπός τῆς ἐπεμβάσεως αὐτῆς, πέραν τῆς ἀσφαλοῦς ἀφαιρέσεως τοῦ ὄγκου, πρέπει νά εἶναι καί ἡ ἀποφυγή μιᾶς άντιαισθητικῆς ούλῆς, εἰδικά στήν περιοχή τῆς μασχάλης. Αὐτό θά διευκολύνει πολύ τήν τοποθέτηση μιᾶς ἐξωτερικῆς προθέσεως στόν εἰδικό στηθόδεσμο πού χορηγεῖται μετά ἀπό τέτοιες ἐπεμβάσεις.
Ἡ θέση πού τοποθετεῖται ἡ μετεγχειρητική οὐλή ἀπό τόν χειρουργό μαστοῦ ἔχει μεγάλη σημασία γιά τίς περιπτώσεις πού προγραμματίζεται ἀνακατασκευή τοῦ μαστοῦ σέ δεύτερο χρόνο.