Ἡ ἐμφάνιση καρκίνου μαστοῦ σέ μία γυναῖκα δέν μπορεῖ νά προβλεφθεῖ, οὔτε νά προληφθεῖ μέ τά μέσα πού διαθέτουμε. Μέ τούς συχνούς καί λεπτομερεῖς ἐλέγχους τοῦ μαστοῦ μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε τήν ἔγκαιρη διάγνωση, ἀλλά αὐτό δέν εἶναι πρωτογενής πρόληψη.

Μία μορφή πρωτογενοῦς προλήψεως ἀποτελεῖ ἡ ἀφαίρεση ὁλόκληρου τοῦ μαστοῦ, ὥστε νά μήν ὑπάρχει τό ὄργανο-στόχος. Λόγῳ τῆς βαρύτητος τῆς ἐπεμβάσεως αὐτῆς, συνήθως προτιμᾶται ἡ προφυλακτική ὑποδόριος μαστεκτομή. Μέ τήν ἐπέμβαση αὐτήν ἀφαιροῦμε τόν μαζικό ἀδένα πού εὑρίσκεται κάτω ἀπό τό δέρμα διατηρώντας τό δέρμα καί τήν θηλή.

Ἡ ἄμφω ὑποδόριος προφυλακτική μαστεκτομή προσφέρει μείωση τοῦ κινδύνου νοσήσεως ἀπό καρκῖνο μαστοῦ σέ γυναῖκες αὐξημένου κινδύνου νοσήσεως σέ ποσοστό 90 % – 95 %. Τό ποσοστό αὐτό αὐξάνεται ἐάν κατά τήν ἐπέμβαση συναφαιρεθεῖ τό σύμπλεγμα θηλῆς – ἅλω τοῦ μαστοῦ.

https://s3.amazonaws.com/iuhealthplans/page-content/UMDET075.1-Prophylactic-Mastectomy-Policy.pdf?mtime=20200123092046,

https://www.cancer.gov/types/breast/hp/breast-prevention-pdq#_186_toc

Οἱ ὁμάδες γυναικῶν μέ στατιστικά αὐξημένο κίνδυνο ἐμφανίσεως καρκίνου μαστοῦ, ἔχουν:

  • συγγενεῖς πρώτου βαθμοῦ – μητέρα, άδελφή, κόρη – μέ νόσο ἐμφανισθεῖσα κάτω τῶν 50 ἐτῶν
  • γενετική προδιάθεση – μεταλλάξεις σέ γονίδια ὅπως BRCA1, BRCA2, PALB2, CDH1, PTEN, ἤ TP53
  • ἀτομικό ἱστορικό προηγηθέντος καρκίνου μαστοῦ
  • διαγνωσθέν λοβιακό καρκίνωμα in – situ
  • ἀτομικό ἱστορικό ἀκτινοθεραπείας στόν θώρακα πρίν τήν ἡλικία τῶν 30 ἐτῶν
  • ἀνάγκη ἐπαναλαμβανομένων βιοψιῶν λόγω πολλαπλῶν διασπάρτων μικροαποτιτανώσεων μαστοῦ

Στίς γυναῖκες πού ἐπιλέγουν τήν διατήρηση τῆς θηλῆς (ὑποδόριος μαστεκτομή), ὑπάρχουν οἱ καλύτερες προϋποθέσεις γιά τήν ἀποκατάσταση τοῦ μαστοῦ κατά τήν ἴδια χειρουργική ἐπέμβαση.

Οἱ τεχνικές ἄμεσης ἀποκαταστάσεως τοῦ μαστοῦ εἶναι:

  • Μέ ἐνθέματα
  • Μέ αὐτομοσχεύματα ἱστῶν (μοσχεύματα ἀπό τήν ἴδια τήν ἀσθενῆ)

Ἀπαιτεῖται ἐκτεταμένη συζήτηση πρίν μία γυναῖκα πάρει τήν ἀπόφαση αὐτή, δεδομένου ὅτι δέν εἶναι ἐφικτή ἡ ἀφαίρεση ὅλων τῶν πόρων καί λοβιδίων τοῦ μαζικοῦ ἱστοῦ πού εὑρίσκονται ἀκριβῶς κάτω ἀπό τό δέρμα. Τά δεδομένα δείχνουν ὅτι μέ τίς ἐπεμβάσεις αὐτές ἐπιτυγχάνεται μείωση τοῦ κινδύνου ἐμφανίσεως καρκίνου μαστοῦ κατά 90% – 95 %, ἰδίως στίς γυναῖκες μέ ὑψηλό στατιστικό κίνδυνο νά ἐμφανίσουν τήν νόσο στήν διάρκεια τῆς ζωῆς τους. Ἰδιαιτέρως εὐνοϊκά ἀποτελέσματα ἔχουν δειχθεί στίς γυναῖκες μέ κληρονομική διαταραχή στά γονίδια BRCA 1 ἤ BRCA 2 πού ἔχουν ἤδη ἐμφανίσει τήν νόσο στόν ἕνα μαστό καί ἀποφασίζουν τήν προφυλακτική ἐπέμβαση καί στόν ἄλλο μαστό. Στίς γυναῖκες αὐτές, τό ποσοστό καρκινώματος μαστοῦ in-situ στόν “ὑγιῆ” μαστό φθάνει τό 15%.

Τήν ἀπόφαση τῆς γυναίκας μπορεῖ νά βοηθήσει ἡ ἀνίχνευση τῶν γονιδίων πρίν τήν χειρουργική ἐπέμβαση. Ὁ προβληματισμός ἐπιτείνεται στίς γυναῖκες πού ἀποφασίζουν τήν διατήρηση τῆς θηλῆς, ἀλλά φαίνεται ὅτι ἡ ἱκανότητα νά ἀφαιρεθεῖ ὅσο τό δυνατόν περισσότερος ἱστός πίσω ἀπό τήν θηλή σχετίζεται μέ τήν ἐμπειρία τοῦ χειρουργοῦ.

Σέ ὡρισμένες ὁμάδες ἀπό τίς γυναῖκες αὐτές φαίνεται ὅτι εὐνοϊκό ρόλο παίζει ἡ προφυλακτική ὠοθηκεκτομή στήν ἡλικία τῶν 40 ἐτῶν.

Ἔχει ἐπίσης δειχθεῖ μείωση τοῦ κινδύνου ἐμφανίσεως καρκίνου μαστοῦ σέ γυναῖκες ὑψηλοῦ κινδύνου μέ τήν πενταετῆ χορήγηση ταμοξιφένης (ἀντι-οιστρογόνο σκεύασμα ἀπό τό στόμα).